Autor: Karolina Łukasik
,,Coś jest nie tak z moją szczęką, przeskakuje mi kiedy jem’’, ,, Kiedy wyprostuję nogę to coś strzela mi w kolanie”, ,,Jak wyciskam na klatę 100 kg to strzela mi w barku”, ,,Co jeść na strzelające stawy?”, ,,Klika mi w biodrze przy wchodzeniu po schodach”
Strzelanie, klikanie, przeskakiwanie, trzaski … czyli dźwięki stawowe, które towarzyszą wielu osobom w trakcie ich życia. Odgłosy mogą dochodzić z różnych stawów, w rozmaitych momentach i mieć przeróżne przyczyny. Jeśli jesteś jedną z osób, które akurat zastanawiają się co klika w ich stawie skroniowo-żuchwowym, ten artykuł jest dla Ciebie!
Czym jest staw skroniowo-żuchwowy?
Staw skroniowo-żuchwowy (SSŻ lub TMJ z ang. temporomandibular joint) jest jednym z najważniejszych i najbardziej skomplikowanych stawów w organizmie. Umożliwia i zjedzenie ulubionego spaghetti i śpiewanie pod prysznicem. SSŻ to połączenie między kością skroniową i żuchwą (dolną szczęką). Kiedy masz usta szeroko otwarte obie części stawu ustawione są częściami wypukłymi względem siebie – wyobraź sobie, że na stole kładziesz butelkę wody, a na niej chcesz położyć kolejną butelkę napoju (również leżącą na boku) – górna spadłaby, prawda? Na szczęście natura zabezpieczyła nasze stawy skroniowo-żuchwowe przed tą sytuacją i wyposażyła je w dodatkową strukturę zwiększającą dopasowanie powierzchni stawowych, a przede wszystkim umożliwiającą wykonywanie złożonych ruchów – krążek stawowy.
Jak otwieramy usta? **
Krążek stawowy dzieli jamę stawu na dwa piętra: górne i dolne.
W trakcie ruchu otwierania ust głowa żuchwy wykonuje:
1. Najpierw ruch rotacyjny odbywający się w dolnym piętrze (głowa żuchwy kręci się w miejscu znajdując się we wklęsłej części kości skroniowej, w tzw. dołku stawowym) – pierwsze około 20-25mm otwarcia ust
2. Następnie ruch translacyjny odbywający się w piętrze górnym (głowa żuchwy, wraz z krążkiem, ślizga się w dół i przód, jednocześnie wjeżdżając na wypukłą część kości skroniowej, tzw. guzek stawowy) – kolejne około 20-30mm otwarcia ust
3. W przypadku dalszego otwierania ust głowa żuchwy przekracza guzek stawowy
W tej translacyjnej drodze krążek stawowy towarzyszy głowie żuchwy i powinien znajdować się na niej w określonym położeniu.
Mhmm, a co jeśli jednak tak nie jest?
To w końcu kiedy klika?
Czasami zdarza się, że krążek stawowy nie znajduje się w tym miejscu w którym powinien i nie towarzyszy tak gładko głowie stawowej w trakcie jej drogi. Mówimy wtedy o przemieszczeniu krążka. Jest to sytuacja kiedy (najczęściej) znajduje się on zbyt bardzo do przodu – a więc, żeby móc otworzyć usta głowa żuchwy, musi ,,wjechać” na leżący przed nią krążek i właśnie wtedy słychać charakterystyczne ,,kliknięcie” (w tzw. przemieszczeniu bez zablokowania).
Jest to najczęstsza sytuacja powodująca klikanie. Jednak nie jedyna.
Niektórym przecież klika przy zamykaniu ust, innym przy ruchu żuchwą w prawą stronę. A jeszcze inni już nie słyszą klikania, a jednak nie mogą otworzyć szeroko ust i czują ból.
Dlatego tak ważne jest indywidualne badanie przeprowadzone przez specjalistę, który określi przyczynę klikania i przedstawi możliwości leczenia.
Jeśli chcesz zająć się zdrowiem swoich stawów, możesz zapisać się na wizytę tutaj.
* artykuł dla Pacjentów zawierający uproszczony opis
** źródło: ,,Leczenie dysfunkcji skroniowo-żuchwowych i zaburzeń zwarcia”, Jeffrey P. Okeson / Redakcja naukowa wydania polskiego: Katarzyna Grocholewicz